IN dit artikel
Een beetje geschiedenis
Het is moeilijk te geloven, maar tot 12.000 jaar geleden waren er geen huiskatten. De mens leefde een nomadisch bestaan en de enige katten die er waren bleven ver uit de buurt van onze jagende voorouders. Hier kwam verandering in toen de mens rond 10.000 voor Christus voor het eerst aan landbouw ging doen, in een regio die de Vruchtbare Sikkel wordt genoemd. Dit historische gebied beslaat het hedendaagse Irak, Syrië, Libanon, Israël, Palestina, Jordanië, het noorden van Koeweit, Zuidoost-Turkije en het westen van Iran. Het is dus in het Midden Oosten dat wilde katten (Felis silvestris lybica) voor het eerst gingen samenleven met de mens.
Hoe de kat de mens temde
Er wordt wel eens gezegd dat de kat de mens temde in plaats van andersom. Het waren immers de katten die zo’n 12.000 jaar geleden als eerste toenadering zochten. In de nieuwe agrarische samenleving legde men grote voedselvoorraden zodat men het jaar rond voldoende voedsel had. Maar, deze voorraad trok uiteraard ongedierte aan, waaronder muizen en ratten. De wilde katten zagen een makkelijke prooi in deze knaagdieren, dus trokken ze richting de dorpen. De boeren hadden er alle baat bij dat hun voedselvoorraad veilig bleef, dus lieten ze de katten begaan. Na verloop van tijd raakten katten en mensen aan elkaar gewend én gehecht, wat uiteindelijk resulteerde in de lieve, aanhankelijke katten die we vandaag kennen.
Schip ahoy!
De landbouwsamenleving deed het prima, waardoor de mens nieuwe regio’s ging verkennen en handel begon te drijven. Hierbij gebruikten ze een transportmiddel dat zowel mensen als goederen over grote afstanden kon vervoeren: schepen. Om te voorkomen dat ongedierte de goederen en de proviand aan boord zouden opeten tijdens de soms lange reizen, namen de zeevaarders katten mee. Op deze manier kwamen er dus katten terecht in gebieden waar men nooit eerder een kat had gezien, waaronder Cyprus. Er woonden oorspronkelijk geen katten op het eiland, maar tegen 2.500 voor Christus hadden verdwaalde scheepskatten het eiland tot hun thuis gemaakt.
Egyptenaren, Romeinen, en Vikings
In de daarop volgende millennia vonden katten hun weg van de Vruchtbare Sikkel naar wat vandaag de dag Bulgarije, Roemenië en Egypte is. Nergens sloten de inwoners de pluizige viervoeters zo in hun hart als in het Oude Egypte, waar katten als heilig werden beschouwd. Wie er – al dan niet per ongeluk – een kat doodde, kreeg onmiddellijk de doodstraf. Toen de Romeinen en de Vikingen op hun veroveringstochten en handelsmissies naar Egypte kwamen, raakten ook zij gefascineerd door de kleine harige diertjes. Niet vanwege de goddelijke status die de katten genoten, maar omwille van hun jachtinstinct in combinatie met hun zeebenen (of -pootjes).
Pluizige wereldheersers
Doordat de Romeinen en de Vikingen enorm veel macht hadden in Europa, verspreidde de huiskat zich razendsnel over het continent en daarbuiten. In de Middeleeuwen vergezelden katten de kooplieden op lange reizen naar exotische oorden zoals het Verre Oosten. Als gevolg hiervan maakten ook Azië en Afrika kennis met de charme van huiskatten. Tegen de 15e eeuw, toen Europese ontdekkingsreizigers zich naar Amerika waagden, was het doodnormaal dat elk schip een of meerdere katten aan boord had. In een mum van tijd maakten onze harige kleine katachtigen Noord-, Midden- en Zuid-Amerika tot hun thuis. Tegenwoordig is er maar één continent waar er geen katten in het wild leven, en dat is Antarctica.
